Behouden van onderwijsprofessionals in het basisonderwijs: Een onderzoek naar motiverende factoren (1/2)

In het Nederlandse basisonderwijs is een tekort aan leerkrachten en schoolleiders, in het bijzonder in grote steden en op scholen met veel leerlingen uit kansarme gezinnen. Verschillende onderzoeken geven aan welke factoren eraan bijdragen dat onderwijsprofessionals het onderwijs verlaten. Factoren die bijdragen aan het behouden van onderwijsprofessionals zijn onderbelicht. De onderzoeksvraag van dit onderzoek luidt: Wat draagt bij aan de motivatie van leerkrachten en schoolleiders om in het Utrechtse basisonderwijs te blijven werken? Middels interviews met schoolleiders en leerkrachten van dertien basisscholen onderzochten we de kenmerken van hun motivatie (in termen van drie basisbehoeften) en de schoolorganisatie (in termen van structuur, cultuur, leiderschap). Deze scholen zijn geselecteerd op basis van kenmerken van de leerlingenpopulatie (hoge schoolweging en/of spreidingsgetal) enerzijds en kenmerken van de schoolorganisatie (laag personeelstekort en/of hoog werkplezier) anderzijds. Kwalitatieve analyses maakten vier thema’s zichtbaar die bijdragen aan de motivatie van leerkrachten en schoolleiders: (1) het geven/krijgen van vertrouwen, (2) aanwezigheid van een lerende cultuur, (3) een faciliterende schoolleider die gelegenheid biedt voor leren en ontwikkelen en (4) verbinding met collega’s. Resultaten onderstrepen het belang van factoren op het niveau van de schoolorganisatie voor de motivatie – en wellicht daarmee ook het behouden – van leerkrachten en schoolleiders.