Drijfveren en werkdruk in het primair onderwijs (1/2)

Het lerarentekort is een langlopend probleem in het Nederlands onderwijs, met tekorten van 9800fte in 2023. (Adriaens et al., 2023). Werkdruk is een grote verklarende factor voor dit probleem.

Ons onderzoek analyseert in welke mate arbeidsvoorwaarden waarvan verwacht worden dat ze de werkdruk beïnvloeden een rol spelen in het behoud van leraren en aantrekken van oud-leraren. Door middel van een vignetexperiment vragen we (oud-)leraren de kans aan te geven dat zij uit het onderwijs vertrekken (willen terugkeren) onder bepaalde arbeidsvoorwaarden. De keuze voor de specifieke arbeidsvoorwaarden vloeit voort uit het job demands-resources model van Demerouti et al. (2001), waarin burn-out een gevolg is van een combinatie van te hoge eisen en te weinig middelen in het onderwijs. De voorwaarden zijn: een loonsverhoging, mogelijkheid tot professionele ontwikkeling, promotie, gratis en beschikbare kinderopvang, onderwijsassistenten, en flexibiliteit in de planning.

Uit de resultaten blijkt dat het verbeteren van elke arbeidsvoorwaarde tot een significant lagere vertrekintentie van leraren leidt maar dat een loonsverhoging of onderwijsassistent de vertrekintentie het meest verminderd. Deze twee voorwaarden zijn naast promotie ook het meest effectief in het vergroten van de terugkeerintentie. Heterogeniteitsanalyses laten zien dat deze resultaten het sterkst zijn voor werknemers die een hoge werkdruk ervaren.