Groei in relationele competentie: Een longitudinaal onderzoek in de lerarenopleidingen kleuter- en lager onderwijs (1/2)

De kwaliteit van dyadische leraar-leerlingrelaties is cruciaal voor het welzijn van zowel leerlingen als leraren. Het belang van positieve affectieve leraar-leerlingrelaties wordt in onderzoek benadrukt en ook leraren erkennen de centrale rol van relaties voor het onderwijs. Tegelijkertijd rapporteren leraren dat relaties opbouwen niet vanzelfsprekend is en ervaren student-leraren moeilijkheden met het herkennen van relationele thema’s in interacties met leerlingen. De lerarenopleiding biedt een ideale context om de relationele competentie van leraren te versterken. Lerarenopleiders geven zelf aan reeds aandacht te besteden aan relationele thema’s, maar student-leraren lijken deze inspanningen niet altijd te herkennen.In een longitudinale studie werd het relationele competentiegevoel van student-leraren in de educatieve bacheloropleiding kleuteronderwijs en lager onderwijs onderzocht. Daarnaast werd hun self-efficacy voor instructiestrategieën, klasmanagement, leerlingbetrokkenheid en emotionele ondersteuning bevraagd. Resultaten toonden significante groei in kennis over leraar-leerlingrelaties, kennis over coping, en self-efficacy voor instructiestrategieën. Toekomstige leraren lager onderwijs vertoonden bijkomend groei in self-efficacy voor leerlingbetrokkenheid en emotionele ondersteuning. De groei in self-efficacy voor klasmanagement, nabijheid bouwen, coping met conflict, en reflectief functioneren was echter voor alle student-leraren beperkt. Doorheen de opleiding lijkt voornamelijk de kennisbasis en self-efficacy voor instructiestrategieën te groeien, terwijl de groei in self-efficacy m.b.t. het bouwen van dyadische relaties beperkter is.