Menu
13.15 – 14.15
Een (vakdidactisch) onderzoeksprogramma voor bewuste geletterdheid. BEKIJK DE PRESENTATIE
Prof. dr. Sander Bax, Hoogleraar Onderwijs en Cultuur, Tilburg Center of the Learning Sciences
In zijn presentatie zal Sander Bax laten zien hoe het nieuwe paradigma van ‘bewuste geletterdheid’ zich in de afgelopen jaren heeft ontwikkeld binnen het schoolvak Nederlands. Hij laat zien dat ‘bewuste geletterdheid’ een antwoord kan zijn op de grote maatschappelijke uitdagingen waarover het onderwijs in het algemeen en het schoolvak Nederlands in het bijzonder zich de komende jaren gesteld zal zien. Omdat het nieuwe paradigma een substantiële plek krijgt binnen de kerndoelen en eindtermen die op dit moment ontwikkeld worden door de vakvernieuwingscommissie, is er behoefte aan een vakdidactisch onderzoeksprogramma met en voor docenten waarin met behulp van educational design research materiaal ontworpen wordt dat kan bijdragen aan een effectieve en betekenisvolle implementatie van bewuste geletterdheid in het schoolvak. In zijn bijdrage schetst Sander de contouren van zo’n onderzoeksprogramma, waarbij het redeneren over inzichten over taal, literatuur en communicatie centraal staat en bespreekt hij een aantal voorbeelden van recente vakdidactisch promotie-onderzoek dat hier mee aan de slag gaat.
Sander Bax (1977) werkt als hoogleraar Onderwijs en Cultuur bij het Tilburg Center of the Learning Sciences en het Departement Cultuurwetenschappen van de Tilburg School of Humanities and Digital Sciences. Daarnaast is hij lid van het Meesterschapsteam Nederlands en de Raad van de Neerlandistiek. Hij publiceerde De taak van de schrijver (2007), De Mulisch Mythe (2015), De Literatuur Draait Door (2019) en Schrijversmythen (2024). Momenteel werkt hij aan de biografie van Bernlef en aan (vakdidactisch) onderzoek naar redeneren in het schoolvak Nederlands, in het bijzonder in het literatuuronderwijs.
Prof. dr. Sander Bax
13.30 – 14.30
Tussen winnaars en verliezers
Milio van de Kamp, Docent Interdisciplinaire Sociale Wetenschap, Universiteit van Amsterdam
In zijn boek Misschien moet je iets lager mikken beschrijft Milio van de Kamp zijn ervaringen met het opgroeien in armoede. Zijn huis zat regelmatig zonder warm water of licht en in zijn buurt was criminaliteit aan de orde van de dag. Toch lukte het hem om uit armoede te ontsnappen. Ondanks een docent die hem adviseerde ‘iets lager te mikken’ slaagde hij erin de universiteit te bereiken. Milio’s levensverhaal maakt de impact van armoede en kansenongelijkheid zichtbaar: niet alleen leven met weinig geld, maar ook het gevoel van niet gezien worden, depressies en de maatschappelijke stigma’s rondom armoede. Zijn verhaal legt de complexiteit van maatschappelijke ongelijkheid bloot, maar laat ook zien hoe je belemmeringen kunt overwinnen.
Milio van de Kamp (1991) is socioloog en werkzaam als universitair docent aan de UvA. Opgegroeid in armoede geeft hij een unieke, persoonlijke blik op maatschappelijke ongelijkheid. In 2023 kwam zijn eerste boek uit bij Atlas/Contact: Misschien moet je iets lager mikken. Eerdere stukken over kansenongelijkheid en armoede zijn onder andere verschenen in de Volkskrant, Het Parool en NRC.
Milio van de Kamp, Msc
13.30 – 14.30
Wat heet professionalisering? Lessen voor beleid, onderzoek en praktijk. BEKIJK DE PRESENTATIE
Prof. Daniel Muijs, Hoogleraar Onderwijskunde, Hoofd van de School voor Sociale Wetenschappen, Onderwijs en Zorg, Queen’s University Belfast
Professionalisering wordt al een aantal decennia naar voren geschoven als essentieel voor de verbetering van ons onderwijs. Maar wat wordt hier mee bedoeld, en wie is hier uiteindelijk verantwoordelijk voor? In deze presentatie bespreekt Daniel Muijs verschillende vormen van professionalisering, de visie van verschillende stakeholders hierop, en wat de respectievelijke rol hierin is van bijvoorbeeld overheid, onderzoekers, vakbonden, scholen en leraren zelf. Hij bekijkt wat onderzoek ons kan vertellen over effectieve professionalisering, en komt van daaruit tot een aantal praktische aanbevelingen voor leraren, schoolbesturen, onderzoekers en beleidsmakers.
Daniel Muijs is Professor Onderwijskunde, Hoofd van de School voor Sociale Wetenschappen, Onderwijs en Zorg aan Queen’s University Belfast en Hoofd Onderwijs bij Queen’s Communities and Places (QCAP). Hiervoor werkte Daniel als Dean bij Academica, Directeur Onderzoek en Evaluatie van de Engelse inspectiedienst Ofsted, en daarvoor als Professor aan de University of Southampton. Zijn onderzoeksveld is schooleffectiviteit en schoolverbetering.
Prof. Daniel Muijs
13.30 – 14.30
Impact van onderwijsonderzoek. BEKIJK DE PRESENTATIE
Dr. Anje Ros, Lector Goed leraarschap, goed leiderschap, Fontys Hogeschool
Anje Ros richt zich in haar keynote op de vraag hoe de impact van onderwijsonderzoek vergroot kan worden door meer inzicht te creëren in het perspectief van de praktijk. Zij zal daartoe ingaan op de wijze waarop scholen kennis (kunnen) benutten en zich kunnen ontwikkelen naar een lerende organisatie en welke factoren dit proces belemmeren of bevorderen. Ook bespreekt ze welke rol verschillende actoren, zoals leraren, scholen, besturen, opleidingen, landelijke organisaties (zoals NRO) en de overheid hierin spelen en hoe deze actoren kennisbenutting door scholen kunnen bevorderen. Vanuit deze integrale blik op de kennisinfrastructuur keert Anje terug naar de rol van onderzoekers: hoe kunnen we onze impact vergroten door in onze vraagstelling, aanpak en kennisbenuttingsstrategieën rekening te houden met het perspectief van de praktijk?
Anje Ros is expert op het gebied van kennisbenutting en lerende organisaties. Zij doet onderzoek op het gebied van leiderschap en onderwijsinnovatie en heeft hierover een tiental boeken gepubliceerd. Als lector binnen Fontys werkt zij binnen kenniscentrum YES (Youth Education for Society) en kenniscentrum LLO (Leven Lang Ontwikkelen) en speelt zij een rol in de leiderschapsopleidingen. Ze heeft promovendi begeleid op verschillende thema’s en zet zich in voor de ontwikkeling van het Professional Doctorate-traject. Anje staat vooral bekend om haar praktische, evidence-informed handreikingen en tools, waarmee ze onderwijsverbetering wil stimuleren en de ontwikkeling naar lerende organisaties.
Dr. Anje Ros
13.30 – 14.30
Kunnen scholen goede burgers maken? BEKIJK DE PRESENTATIE
Dr. Anouk Zuurmond, Universitait docent, Vrije Universiteit Amsterdam
Met de aanscherping van de wettelijke burgerschapsopdracht in 2021 hebben scholen een verplichting om aandacht te besteden aan de waarden van de democratische rechtsstaat. Het onderwijs moet, volgens de wettekst, actief burgerschap en sociale cohesie op doelgerichte en samenhangende wijze bevorderen, waarbij het onderwijs zich in ieder geval herkenbaar richt op “het bijbrengen van respect voor en kennis van de basiswaarden van de democratische rechtsstaat”.
In deze presentatie zal de opdracht die scholen hebben om deze basiswaarden te bevorderen centraal staan. Aan deze burgerschapsopdracht liggen immers twee fundamentele (onderwijs)filosofische vraagstukken ten grondslag. Ten eerste: kun je in het onderwijs eigenlijk wel aan waardenoverdracht doen? Het spanningsveld tussen het bevorderen van waarden enerzijds en de vrijheid van leerlingen anderzijds wordt nader uitgediept aan de hand van enkele concrete voorbeelden uit de onderwijspraktijk. En ten tweede: welke waarden zijn eigenlijk precies van belang voor goed burgerschap? Verschillende visies op goed burgerschap zullen tijdens de presentatie besproken worden om de complexiteit van dit vraagstuk te illustreren.
Anouk Zuurmond is universitair docent aan de Vrije Universiteit Amsterdam en werkzaam op het gebied van de onderwijsfilosofie. Ze was tussen 2018 en 2022 betrokken bij de Werkplaats Onderwijsonderzoek in het mbo, getiteld ‘Democratisering van kritisch denken’, waarin er dwarsverbanden zijn ontwikkeld tussen burgerschapsonderwijs, kritisch denken en de beroepsvoorbereiding. Momenteel werkt ze aan een boek over filosofische perspectieven op privatisering in het onderwijs.
Dr. Anouk Zuurmond
Mocht het aanmelden voor de nieuwsbrief resulteren in een foutmelding, stuur dan s.v.p. een e-mail met het verzoek je toe te voegen aan de mailinglijst.